سازهاي ناكوك و سلامت روان
محمد داوري
اين روزها علاوه بر نگراني از سلامت جسم خيلي‌ها به ويژه روانپزشكان و روانشناسان نسبت به سلامت روان نيز هشدارهاي جدي مي‌دهند و نگران زندگي افراد پس از كرونا و متاثر از آسيب‌هاي رواني هستند و در زمينه سلامت اجتماعي هم به دليل ارتباط تنگاتنگ اعضاي خانواده و در خانه ماندن‌هاي طولاني هم هشدارهايي داده شده است. مثلث سلامت (جسمي-رواني-اجتماعي) هميشه مورد توجه بوده است، اما در سينماي ايران و توليدات سينمايي كمتر آثاري ديده شده كه متمركز بر بخش رواني باشد و آسيب‌هاي زندگي فردي و اجتماعي را از منظر روانشناسانه و روانكاوانه مورد توجه قرار دهد. سازهاي ناكوك كه اسم با مسمايي براي فيلم علي حضرتي است، اين روزها در حال اكران اينترنتي است. سازهاي ناكوك از معدود فيلم‌هايي است كه مخاطب عام را هم بر شخصيت‌هاي فيلم متمركز مي‌كند تا در خلوتي تعداد بازيگران قصه فيلم، به يكي از مهم‌ترين ابعاد سلامت توجه دهد و هشداري باشد براي كساني كه ريشه آسيب‌هاي اجتماعي و جسماني را سطحي‌تر جست‌وجو و از سرك كشيدن به اعماق روان افراد و توجه به فرديت پرهيز مي‌كنند و هراس دارند. چيزي كه در سينماي جهان سال‌هاست با حساسيت و اهميت خاصي مورد توجه است . روان يكي از مهم‌ترين ضلع‌هاي وجودي هر انسان است و شكل‌گيري بخش رواني در كودكي و نوجواني و متاثر بودن اين بخش از حوادث و اتفاقات زندگي حساسيت و پيچيدگي اين بخش را چند برابر مي‌كند و بسياري از تحليل‌هاي شخصيتي و آسيب‌هاي فردي و اجتماعي را بايد در پستوي روان افراد جست‌وجو كرد، همان چيزي كه سال‌هاست مورد جدال روانشناسان و جامعه‌شناسان است. فيلم‌ها و سريال‌هاي زيادي با موضوعات اجتماعي ساخته شده است، اما چون اين محصولات در واقع معلول‌ها را هدف قرار مي‌دهند و به ريشه آسيب‌هاي اجتماعي نمي‌پردازند، چندان كمكي به پيشگيري يا درمان آسيب‌هاي اجتماعي نكرده‌اند، چراكه از ريشه‌هاي روانكاوانه و روانشناسانه اين آسيب‌ها غافل بوده‌اند، همان ريشه‌هايي كه نه چندان ديده و نه گفته مي‌شود. من در حوزه فيلم و سينما صاحب‌نظر نيستم، اما به عنوان يك مشاور كه سال‌ها با كودكان و نوجوانان و والدين آنها در ارتباط هستم و تجربه‌هاي فراواني را در مواجهه با خانواده‌هاي مختلف داشتم و اتاق مشاوره فراوان شاهد فوران كردن مشكلات و مسائل رواني افراد بوده است، فيلم سازهاي ناكوك را مي‌توانم به عنوان يك اثر موثر در اين حوزه به خانواده‌ها پيشنهاد كنم؛ فيلمي كه علاوه بر جنبه‌هاي روانشناختي مي‌تواند كاركرد مشاوره‌اي هم داشته باشد. قصه متفاوت و قابل تعميم فيلم مي‌تواند تلنگرهايي را به مخاطب وارد كند كه شايد در محصولات مشابه نيز كمتر اتفاق بيفتد.